Nie lamentujmy, kiedy poczujemy zwątpienie. Nie płaczmy, kiedy pojawi się chwila słabości i ogarnie nas smutek. To przecież także jest część naszego planu! Może się to wydawać dziwne, bo dlaczego niby mielibyśmy akceptować coś, co jest z pozoru złe? Zaufajcie mi proszę, że to jest jednak bardzo zdrowe podejście. A jeśli nie wierzycie mi, to mam nadzieję, że będziecie w stanie uwierzyć takim postaciom, jak Tim Ferris, czy Micheal Masterson, których słowa zostały zacytowane w tym tekście. Cieszę się, że po raz kolejny możemy się spotkać w tym miejscu i po raz kolejny, chcę Cię drogi czytelniku zaprosić na kilka minut lektury. Jestem przekonany, że dzięki niej inaczej spojrzysz na niektóre aspekty swojego własnego życia i tym samym – staniesz się lepszym człowiekiem.
Przychodzi niepostrzeżenie. Zakrada się do nas po cichutku, zważając, aby nie obudzić w nas żadnych podejrzeń. Nie wykonuje żadnych gwałtownych ruchów i bacznie nas obserwuje, przygotowując się do zadania ciosu. Nagłym skokiem chwyta nas za gardło i wysysa z nas resztki energii. Jesteśmy tak zszokowani, że potrzebujemy nawet czasu, aby uświadomić sobie, co się właśnie wydarzyło.
To nie potwór z dzieciństwa czyhający na nasze życie pod łóżkiem czy dzikie zwierzę pokazujące swój instynkt. To zwątpienie, które dopada nas w chwilach, kiedy najmniej się tego spodziewamy.
Początki są proste. Trudności pojawiają się później.
Wszyscy dookoła nieustannie mówią o budowaniu pewności siebie, odwagi, silnej woli i zasadniczo – całej tej cudownej bańki, która w rzeczywistości nigdy nie jest szczelna, i nigdy nie jest nas w stanie uchronić przed wszelkimi zarazkami, znajdującymi się poza nią. Bardzo często wszystko idealizujemy. Myślimy tylko w systemie zero-jedynkowym. Postrzegamy swoje własne dążenia do spełnienia celów jako coś albo idealnego, albo kompletnie zepsutego. Dlatego to dość naturalne, że krocząc zaplanowaną ścieżką, w ogóle nie dopuszczamy do siebie myśli, że moglibyśmy się poddać. Wierzymy z całych sił w to, co robimy i pod żadnym pozorem nie wątpimy w podjęte działania.
Początkowo buzująca adrenalina w naszych żyłach i ogromne podniecenie wynikające z obrania odpowiedniej drogi, skutecznie wzmacniają wszelkie pozytywne aspekty dążeń. Jakiekolwiek negatywne emocje zostają usunięte w kąt i stłumione przez to, co pozytywne. Tak, początki bywają naprawdę sielskie i nierzadko bezproblemowe. Przynajmniej w naszym własnym odczuciu.
Dopiero po upływie określonego czasu, gdy zagłębiamy się coraz głębiej w las możliwości, ale także i obowiązków, zadań oraz trudności, zaczynamy dostrzegać pewne problemy. Uświadamiamy sobie, że adrenalina zaczyna odpływać z naszego ciała. Nasza zuchwałość oraz bezpardonowa odwaga powoli ustępuje miejsca rozsądkowi i rzeczywistości. Często zgubna nieuzasadniona moc wiary, zaczyna słabnąć, a w jej miejsce zaczyna pojawiać się uczucie dotąd nieznane.
Zwątpienie i smutek.
Czterdziestoletni Tim Ferriss, amerykański przedsiębiorca, znany mówca, specjalista od efektywnej pracy i autor bestselleru pt. „4-godzinny tydzień pracy”, powiedział:
„Sporadyczne napady smutku i zwątpienia we własne siły są integralną częścią budowania czegoś nadzwyczajnego”
Niemożliwością jest bycie nieustannie szczęśliwym, spełnionym i zadowolonym z obranej ścieżki rozwoju. Choćbyśmy wierzyli w to, co robimy najmocniej na świecie i sprawiałoby nam to niesamowitą radość, to prędzej czy później pojawi się słabszy moment. Chwila zwątpienia, która będzie trwała krócej lub dłużej, w zależności od przypadku i od naszej wewnętrznej siły.
Bardzo zaskakującym, a zarazem dziwnym zjawiskiem jest obserwowanie ludzi, którzy chcą wejść na szczyt, nawet się przy tym nie męcząc i nie brudząc sobie rąk. Jak można oczekiwać osiągnięcia czegoś wielkiego bez jakichkolwiek trudności? Nie tylko tych fizycznych, ale przede wszystkim przeszkód pojawiających się w naszym wnętrzu. Jak można wymagać od siebie dokonania czegoś podziwianego przez cały świat, jeśli zakładamy, że dokonamy tego bez szwanku i ani jednej chwili słabości?
Myślicie, że ludzie po przekroczeniu linii mety maratonu, byliby tak samo szczęśliwi i usatysfakcjonowani, gdyby nie doznali po drodze co najmniej kilku poważnych kryzysów, nagabujących ich do zejścia z trasy? Nie tylko sam fakt przebiegnięcia tego dystansu wywołuje radość i szacunek, ale także pokonanie wszelkich ograniczeń i słabości ciała!
Chwila słabości jest czymś normalnym!
Zwątpienie to część naszego sukcesu. Każdy słabszy dzień, w którym zdaje nam się, że smutek pochłania nas w całości to nadal kolejne 24 godziny na drodze do celu. Z tą jedyną różnicą, że są one cięższe i nie przebiegają według naszego wyimaginowanego schematu, niemającego uzasadnienia w rzeczywistości. Nie możemy postrzegać swojej drogi w kategoriach – „wszystko idzie świetnie” i „za ciężko, poddaje się”. To budzi bardzo niezdrowe relacje z działaniami, jakich się podjęliśmy.
Zrozummy proszę, że chwila słabości nie jest czymś złym ani wstydliwym. Nie oznacza ona, że to my jesteśmy słabi i nie potrafimy radzić sobie z codziennymi problemami. Sugeruje nam jedynie, że ścieżka, po której się wspinamy nie jest tak łatwa, jak przypuszczaliśmy i wymaga od nas jeszcze większych nakładów pracy. Kompletnie źle postrzegamy wszelkiego rodzaju porażki oraz chwilę zwątpienia, czy smutku. Wstydzimy się ich. Chowamy je przed światem. Nie potrafimy sobie uświadomić, że każdy ma momenty zawahania, gdzie dotychczasowa droga usłana różami, zamienia się w szlak najeżony ich kolcami.
Nierzadko w takich chwilach postrzegamy siebie jako nieudaczników. Negatywne myśli oplatają naszą głową i całe nasze ciało, paraliżując nas. Zapominamy, czego dokonaliśmy i nie potrafimy racjonalnie myśleć. Smutek i zwątpienie zrodzony z trudności szlaku, po którym stąpamy, zostaje zamieniony w przygnębienie prowadzące do obniżenia pewności siebie i depresji. Naturalną rzecz, jaką jest gorszy moment w życiu i chwila słabości, przenosimy na całe nasze istnienie, czyniąc z tego o wiele większy problem, niż nim jest w rzeczywistości. W rezultacie nie potrafimy znaleźć rozwiązania, aby wyrwać się z negatywnych myśli. Dodatkowo coraz mocniej się w nich pogrążamy.
Rozwiązanie jest bardzo proste, ale wymaga od nas konsekwencji.
Naucz się sobie wybaczać.
Gdy jesteśmy smutni, a zwątpienie ogarnia nas w całości, zazwyczaj również złościmy się na siebie. Obwiniamy się za nieumiejętność przezwyciężania trudności, za brak wiary, brak odpowiedniego entuzjazmu czy pogorszoną efektywność pracy. Złość to dość integralna część zwątpienia. Jest to swoista reakcja organizmu na niezgadzanie się z czymś, czego nie planowaliśmy, a co zaburzyło i spowolniło nasze działania. W takich sytuacjach zawsze powinniśmy sobie zwyczajnie wybaczyć. Tak samo, jak czynimy to ludziom, którzy wyrządzają nam krzywdę (a robimy to, prawda?). Powiedzmy sobie to samo, co mówi własnej osobie Mark Morgan Ford, znany również jako Micheal Masterson, o czym pisze w swojej książce „Obietnica sukcesu”:
„To normalne, że jesteś zły na siebie. Ale nie musi tak być. Możesz mieć to za sobą. A jutro lepiej nad wszystkim zapanujesz”.
Zróbmy dokładnie to samo. Wybaczmy sobie chwilową słabość. Zaakceptujmy ją, zróbmy tyle, ile jesteśmy w stanie i przejdźmy z tym do porządku dziennego. Nie obwiniajmy się za coś, na co nie mamy wielkiego wpływu. Jutro też jest dzień. Pojutrze także!
Myśl racjonalnie.
Nie chodzi tylko o zaakceptowanie smutku i zwątpienia. Należy znaleźć źródło takiego stanu rzeczy i zaradzić temu problemowi. W wielu przypadkach nie ma to nawet żadnego wspólnego podmiotu z marzeniem, które chcemy spełnić. Być może winowajcą negatywnych uczuć nie jest wcale droga ani tym bardziej my sami, tylko kłótnia z bliską osobą, brak akceptacji ze strony rówieśników czy przytłoczenie wynikające z odpowiedzialności za wychowanie dwójki dzieci? Nie możemy dać się porwać zwątpieniu i smutkowi, roztaczając je na całą naszą codzienność.
Szukajmy rozwiązań i nie traćmy głowy. Choć to zrozumiałe, że w pierwszej chwili szok wywołany niespodziewanymi emocjami spowolni czas naszej reakcji, to jednak nadal pozostaje nam go wystarczająco dużo, aby podjąć należyte kroki. Nie traktujmy smutku, zwątpienia, czy jakiegokolwiek uczucia w kategoriach zła absolutnego. To część naszej drogi. Chcielibyście, aby Wasze dążenia były tylko sielskim spacerkiem bez żadnych przeszkód? Wiecie, dlaczego nie powinniście tego pragnąć?
To, co przychodzi bez trudu, jest mało wartościowe.
Jak możemy nadać czemuś potężnie mocne znaczenie, skoro nie kosztowało nas to żadnego wysiłku? Przypominając sobie to, co powiedział Tim Ferriss – smutek i zwątpienie to część planu, który prowadzi do osiągnięcia czegoś niezwykłego! Przestrzegałbym przed wpadnięciem w błędne koło rozpaczy, myśląc w kategoriach, iż „tak musi być!” i biernego zaakceptowania wszelkich trudności pozbawiających nas tchu. Być może Twoim problemem z negatywnymi emocjami jest niepoprawnie obrana droga. Może pomyliłeś góry, na którą chcesz się wspiąć? A może jesteś w zupełnie innym miejscu, niżbyś pragnął być? Rozważ wszelkie możliwości i poszukaj źródła Twojego problemu.
Jeśli czujesz, że to, co robisz, ma sens, wierzysz w to i sprawia Ci to radość, a mimo to negatywne emocje zwątpienia wyrastają na Twojej drodze, to wiedz, że jesteś na wręcz wspaniałej ścieżce do zdobycia wymarzonego szczytu! Myśl logicznie i nie ulegaj emocjom. Rozważ wszelkie możliwości i szukaj źródeł Twojego niezadowolenia oraz chwilowego przygnębienia. Przeciwdziałaj im, wyciągaj wnioski i za nic w świecie, nie utożsamiaj z nimi swojej własnej wartości.
Zaakceptuj swoje emocje.
Smutek i zwątpienie pojawiają się częściej, niż byśmy mogli przypuszczać. Są sprytni, bo zjawiają się w momentach, kiedy obrana ścieżka rozwoju wydaje się czysta i łatwa, jak nigdy wcześniej. Nie da się ich uniknąć, ale można zmienić swój stosunek do nich. To od nas zależy, jak je postrzegamy i tylko my mamy władze, jaki wpływ wywrą na naszym życiu. Sprowadzą je do niewartego uwagi podmiotu, czy nawet go nie zadrasną, zostawiając w spokoju? Od nas zależy decyzja. Naszym wyborem jest, czy damy się zrzucić z drabiny marzeń, czy będziemy się jej kurczowo trzymać, wierząc, że możemy dotrzeć na jej ostatni szczebel.
Nie uważam, że nie powinniśmy walczyć o wspomnianą na początku „pierwotną adrenalinę” czy „moc wiary”. Zawsze powinniśmy starać się, utrzymać je na możliwie najwyższym poziomie, ale nie próbować żyć w idealizowanym świecie, nie dopuszczając do siebie myśli o potencjalnych trudnościach! Negatywne emocje pojawią się zawsze. Chwila słabości może dopaść nas na każdym kroku. Bez względu na to, gdzie się znajdziemy i kim się staniemy. Nie sposób ich uniknąć, ale mamy ogromny wpływ na to, jak je będziemy postrzegać.
To od nas zależy czy smutek i zwątpienie staną się integralną częścią planu, prowadzącego do budowania niezwykłych rzeczy, czy będą jego ostatnim przekleństwem, kończąc go w momencie, kiedy się tylko pojawią.