Jeśli w ostatnim czasie uświadomiłeś sobie, że przyciągasz “toksycznych ludzi”, a pewne schematy wciąż się powtarzają, jak w błędnym kole oraz masz się za osobę empatyczną to ten artykuł jest dla Ciebie.
Jak zdefiniować empatię i „toksycznych ludzi”?
Według internetowego Słownika Psychologicznego Instytutu Psychologii Zdrowia empatia to:
1. poznawcza świadomość i rozumienie emocji oraz uczuć innej osoby. W tym sensie zasadniczym znaczeniem terminu jest intelektualne lub pojęciowe uchwycenie, zrozumienie afektu kogoś innego; 2. zastępcza reakcja afektywna na doświadczenia emocjonalne innej osoby, polegająca na odzwierciedlaniu lub naśladowaniu tej emocji. W tym znaczeniu oczywistą implikacją jest fakt, że doświadczenie empatyczne jest dzieleniem z kimś jego emocji; 3. przyjmowanie, w czyimś pojęciu, roli innej osoby. To znaczenie pochodzi od 1., ale różni się nieco tym, że dodatkowo występuje tu myśl, iż empatia obejmuje też przyjęcie perspektywy innej osoby.
Reber A. (2000). Słownik psychologii (s. 192-193). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Jednak mało kto mówiąc o empatii porusza, jak w definicji 1 kwestię świadomości, co według mnie ma ogromne znaczenie. Z drugiej strony próbując zdefiniować „toksyczną osobę” napotkałam pierwsze problemy. W literaturze fachowej nie ma takiego pojęcia i tu z odpowiedzią posłużył mi artykuł Adama J. Wichury „Czy „toksyczni ludzie” w ogóle istnieją?”.
Szukając informacji dotyczących “energetycznych wampirów” znajdziesz wiele źródeł na temat: “Jak rozpoznać toksycznych ludzi?, czy “Jak sobie radzić z toksycznymi osobami?”. Ja wychodzę z założenia, że pracując nad swoimi problemami, powinniśmy zacząć od siebie. Dlatego warto zadać sobie pytanie: “Dlaczego przyciągam toksycznych ludzi?” (więcej informacji na temat prawa przyciągania w moim rozumieniu znajdziesz TUTAJ).
Słownik Języka Polskiego PWN bardzo upraszcza definicję ludzi empatycznych i „toksycznych”, niestety robi to zdecydowana większość z nas, zakładając, że:
Człowiek empatyczny to osoba posiadająca umiejętność wczuwania się w stan wewnętrzny drugiej osoby.
Człowiek toksyczny to osoba wywierająca negatywny, destrukcyjny wpływ na czyjąś psychikę.
Jakie mogą być skutki spotkania się empatycznej osoby z “toksyczną”?
W znalezieniu odpowiedzi na to pytanie pomocny będzie podcast Seay Stanford zatytułowany 7 Reasons Why You May Be ATTRACTING Toxic People oraz artykuł autorstwa Angel Chernoff 7 Surprising Reasons You’re Attracting Toxic People.
Poniższe charakterystyki oparte są na fragmentarycznym tłumaczeniu powyższych źródeł, przeplatanych moimi osobistymi przemyśleniami opartymi na doświadczeniu. Poniżej przedstawiam siedem cech ludzi empatycznych, które mogą przyciągać „toksycznych ludzi”.
SIEDEM CECH EMPATYCZNYCH LUDZI
JESTEŚ DOBRYM SŁUCHACZEM
Jeśli masz zdolność słuchania i rozumienia innych, “toksyczni ludzie” tzw. “narcyzi rozmów” wykorzystają to przeciwko Tobie. Mają oni zdolność intuicyjnego przyciągania ludzi, którzy zawsze znajdą dla nich czas, aby ich wysłuchać. W rozmowie z Tobą, taka osoba będzie Cię ignorować, dzielić się negatywnymi szczegółami ze swojego życia, a z drugiej strony nie zainteresuje się tym co mówisz. Brak asertywności i stawiania granic działa jak magnes. „Toksyczni ludzie” czują potrzebę wyrzucenia z siebie negatywnych emocji, gdyż przynosi im to krótkotrwałą ulgę. Mają świadomość, że w ten sposób Twój umysł jest równie zatruty jak ich, co daje im wiele satysfakcji, gdyż właśnie z tego czerpią energię życiową.
HOJNIE POŚWIĘCASZ SWÓJ CZAS
„Traktuj innych tak, jak sam chciałbyś być traktowany” to Twoja maksyma. Ponieważ masz w sobie chęć pomocy innym, jesteś gotów poświęcić swój czas, aby pomóc ludziom w rozwiązywaniu ich problemów, niemalże o każdej porze dnia i nocy. „Toksyczni ludzie” pragną być w centrum uwagi, są przeciwieństwem Twojej hojności. Cechuje ich skąpstwo i chciwość, nie chcą dzielić się z nikim drugą osobą. Dlatego w rozmowach mogą zacząć dyskredytować Twoich najbliższych, powoli Cię od nich odsuwając. W chytry sposób obarczą Ciebie i Twój czas swoimi problemami, tak że będziesz mieć wrażenie, że nie żyjesz swoim życiem. Będą kreować dramaty, wyolbrzymiać, grozić i zastraszać, jeśli nie poświęcisz im uwagi. Bycie w centrum uwagi, sprawia, że czują się częścią czegoś większego. A my dając im swój czas zaspakajamy ich ego.
JESTEŚ OTWARTY, SZCZERY I WIERZYSZ W MARZENIA
Jeśli cechujesz się otwartością na świat i ludzi, jesteś szczery możesz przyciągnąć swoje przeciwieństwo, czyli ludzi kłamliwych i manipulatorów. Wynika to z Twojej ufności i faktu, że tego samego oczekujesz od innych. Zatem wierzysz w to co mówią inni i nie masz podstaw, aby być podejrzliwym. Widzisz ludzi tak, jak postrzegasz siebie. Kiedy dzielisz się z nimi swoimi planami i marzeniami, oni postrzegają Cię jako osobę zadufaną w sobie. Czują strach, że Tobie się powiedzie, a im nie. Lubią rywalizować, porównują siebie do innych uważając siebie za lepszych. Ponieważ nie radzą sobie z porażką i są zazdrośni chcą Cię pociągnąć na dół.
JESTEŚ BEZPROBLEMOWY
Starasz się nie stwarzać problemów tam, gdzie ich nie ma, a swoje problemy rozwiązujesz w mądry sposób. Co więcej cechuje Cię duża cierpliwość. Masz poukładane, spokojne życie, co „wampirom energetycznym” daje możliwość wywrócenia go do góry nogami. Kiedy wyczują u Ciebie słabszy punkt możesz przystawać na ich propozycje częściej niż sobie zdajesz z tego sprawę. Wynika to z tego, że nie chcesz problemów więc ustępujesz i pozwalasz im wygrać. „Toksyczni ludzie” mają więcej satysfakcji z manipulacji ludźmi inteligentnymi i zrównoważonymi.
MASZ CIEPŁĄ OSOBOWOŚĆ I DAJESZ Z SIEBIE WSZYSTKO
Potrafisz się cieszyć się z najmniejszych rzeczy, doceniasz życie. Twoje wewnętrzne światło przyciąga „energetycznych wampirów”, bo żyją w mroku, a Ty dajesz im namiastkę światła. Z ich ust usłyszysz na swój temat wyidealizowane rzeczy, będą Ci schlebiać. Z drugiej strony Twoje empatyczne podejście do ludzi sprawia, że jest Ci ich szkoda i chcesz ich pocieszyć i rozweselić. Ale pamiętaj z kim przystajesz…. Toksyczni ludzie zabierają energię i optymizm, aby się nasycić. Są pesymistami, widzą szklankę do połowy pustą, dlatego wracają do ciebie. Jedyny sposób, aby im pomóc to odciąć prąd. Jeśli ktoś jest na niższej wibracji niż Ty, kolejne bezskuteczne próby pomocy takiej osobie, mogą doprowadzić do eskalacji konfliktu i obniżenia energii drugiej osoby. Nie ważne jakie zachcianki „toksycznych ludzi” zostaną spełnione, dla drugiej strony zawsze będzie za mało.
UMIESZ BUDOWAĆ MOSTY
Jesteś świetnym „konstruktorem”. Nie lubisz cichych dni, jeśli masz jakiś problem wolisz okazać emocje i rozwiązać go. Odkładanie spraw na później, nie leży w Twojej naturze. Chcesz i umiesz rozwiązywać problemy, dążysz do kompromisu. Składasz wszystko w całość i kreujesz rzeczywistość. Wychodzisz z założenia, że to ludzie kreują świat, a nie świat ludzi. „Toksyczni ludzie” są tego przeciwieństwem, niszczą wszystko co zbudujesz, krytykują, żywią się dramatem. Manipulując Twoim wizerunkiem w oczach innych, jak saperzy podkładają bomby niszczą mosty, które budujesz. Dołują cię, widzą wszystko w czarnych barwach. Ci ludzie nie osiągają sukcesu tylko zazdroszczą Twojego, bo nie mają wiary, że coś dobrego z danego pomysłu powstanie. Na starcie zakładają, że im się nie powiedzie i że inwestycja nie ma sensu. Wynika to z kwestii podejścia do strachu. Są ludzie, którzy przezwyciężają swoje lęki i kreują nową rzeczywistość oraz ludzie, których blokuje paraliżujący strach, a ego zagłusza ich intuicję.
POZYTYWNIE WIDZISZ LUDZKĄ NATURĘ
Głęboko wierzysz, że każdy człowiek jest wart tego, aby dać mu kolejną szansę. Wybaczasz im wiele, wierzysz, że się zmienią. To jest bardzo niebezpieczne, gdyż jest to cecha ludzi tolerancyjnych, którzy dość długo mogą żyć u boku „toksycznej osoby” nie dostrzegając tego, aż do momentu, w którym sytuacja staje się drastyczna. Tłumaczysz ich zachowania i trwasz przy nich. Widzisz ludzką naturę pozytywnie. Współczujesz im, bo dostrzegasz ich bagaż emocjonalny, kiedy obwiniają się, czy stawiają się w roli ofiary. Twój optymizm w stosunku do innych może uśpić Twoją czujność.
Jak świadomie uczyć dziecko empatii?
W podsumowaniu zamieszczam rady, jak powinniśmy wychowywać dzieci, aby nie nałożyć im filtrów, ani nie wpoić traum i lęków, które spowodują, że będą ofiarą „toksycznych ludzi”. Mam nadzieję, że artykuł może okazać się pomocny, abyśmy my jako dorośli byli świadomi .
- Ucz dziecko szczerości, sam będąc autentycznym;
- Daj dziecku poczucie bezpieczeństwa;
- Ucz dziecko samodzielności i ponoszenia odpowiedzialności za swoje czyny;
- Pozwól dziecku zaznać smaku cierpienia i porażki, ucz że ten element życia jest niezbędny do rozwoju;
- Ucz dziecko stawiania granic i bycia asertywnym;
- Stwarzaj dziecku możliwości do rozwijania pasji, wśród ludzi którzy dzielą podobne zainteresowania;
- Uświadamiaj dziecko, że mowa ciała ma znaczenie;
- Ucz dziecko szacunku do innych, ale przede wszystkim do samego siebie;
- Angażuj dziecko w czynności, które sprawiają mu przyjemność;
- Pamiętaj ambicje dziecka są ważniejsze od Twoich wobec dziecka;
- Rozwijaj intuicję dziecka poprzez rezygnację z zakazów i nakazów;
- Wspieraj mocne strony, doceniaj dziecko za wkład pracy, jakie włożyło w wykonanie zadania;
- Wyeliminuj perfekcjonizm, zrezygnuj z wyidealizowanej rzeczywistości, takiej jak w wielu mediach społecznościowych;
- Pozbądź się wymagania od dziecka bezwzględnej posłuszność, rozwijaj kreatywność dziecka;
- Ucz dziecko świadomej empatii.