Zerowy PIT dla seniorów to ulga skierowana do osób w wieku emerytalnym. Aby jednak mogły one z niej skorzystać, nie mogą pobierać emerytury z ZUS ani jednocześnie pobierać emerytury i pracować. Warunkiem koniecznym jest natomiast podleganie pod ubezpieczenie społeczne. Sprawdźmy, czy ulga dla seniorów jest opłacalna w każdej sytuacji i czy warto z niej zawsze korzystać.
Czym jest ulga dla seniorów?
Ulga dla seniorów obowiązuje od 1 stycznia 2022 roku i została wprowadzona w ramach Polskiego Ładu. Dotyczy ona wyłącznie pracujących emerytów. Aby z niej skorzystać, należy spełnić kilka warunków:
- trzeba osiągnąć wiek emerytalny, który obecnie wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn,
- należy być zatrudnionym,
- nie można mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty rodzinnej.
Co ważne, z ulgi dla pracujących emerytów mogą skorzystać także te osoby, które mają prawo do emerytury, ale jej nie pobierają, gdyż nadal pozostają w stosunku pracy. O wszystkim informuje Ustawa z dnia 29 października 2021 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105).
Na czym polega ulga dla pracujących emerytów?
Zerowy PIT dla seniorów pozwala skorzystać z ulgi, polegającej na zwolnieniu od opodatkowania przychodów do kwoty 85 528 zł w skali roku. Ulga dla pracujących emerytów obejmuje dochody, które zostały uzyskane z tytułu:
- umowy o pracę,
- umowy zlecenia,
- opodatkowania działalności gospodarczej.
Oznacza to, że z ulgi dla seniorów nie mogą skorzystać te osoby, które osiągnęły dochody w wyniku umowy o dzieło oraz praw autorskich. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy dochody z praw autorskich są uzyskiwane w ramach umowy o pracę.
Czy zerowy PIT dla seniorów jest zawsze opłacalny?
Największą dyskusję wzbudza sytuacja, w której jest mowa o emerycie, będącym na samozatrudnieniu. W takiej sytuacji należy przeanalizować każdą formę opodatkowania działalności gospodarczej pod kątem uzyskania największej korzyści finansowej. Choć seniorzy nie muszą płacić podatku od dochodu do wysokości 85 528 zł, to nie można zapominać o składce zdrowotnej, która jest zależna od formy opodatkowania i wynosi:
- na skali podatkowej – 9% dochodu,
- przy podatku liniowym – 4,9% dochodu,
- na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych – składka zdrowotna jest uzależniona od wielkości osiąganego przychodu.
Dodatkowo w przypadku skali podatkowej i podatku liniowego, składka zdrowotna nie może być niższa niż równowartość 9% minimalnego wynagrodzenia. Obecnie, w lutym 2023 r. wynosi ona 314,10 zł. Jak widać, składka zdrowotna ma kolosalne znaczenie w kontekście wyboru formy opodatkowania. Aby dobrze zaprezentować opłacalność ulgi dla seniorów, posłużymy się czterema przykładami.
Przykład 1. Przedsiębiorca osiąga dochód do 85 528 zł i korzysta z ulgi dla seniorów
Aby to odpowiednio zilustrować, za przykład weźmy emeryta, który jest przedsiębiorcą i w ciągu roku osiągnął 85 000 zł dochodu. Chce skorzystać z ulgi dla seniorów, zatem jest zwolniony z opodatkowania do 85 528 zł. Niemniej, aby wykorzystać ulgę, musi on zapłacić składkę zdrowotną, a oprócz niej również składkę emerytalną i rentową. Aktualnie wynoszą one: 812,23 zł (miesięczna składka emerytalna) i 332,88 zł (miesięczna składka rentowa). W skali roku daje to więc kwotę 13 741,32 zł. Doliczając do tego składkę zdrowotną, uzyskujemy następujące koszty w skali roku:
- na skali podatkowej – 20 154,60 zł,
- przy podatku liniowym – 17 510,52 zł,
- na ryczałcie (8,5%) – 21 264,48 zł.
Jak więc widać, w tej sytuacji najbardziej opłacalną formą opodatkowania jest podatek liniowy. Różnica jest duża, ponieważ wynosi 2 644,08 zł w skali roku.
Przykład 2. Przedsiębiorca osiąga dochód do 85 528 zł i nie korzysta z ulgi dla seniorów
W tym przykładzie emeryt, który jest przedsiębiorca, osiąga roczny dochód w wysokości 85 000 zł, ale nie korzysta z zerowego PIT-u dla seniorów. Automatycznie więc nie ma on obowiązku opłacania składek emerytalnych i rentowych, ale wciąż jest obciążony składką zdrowotną. Ponadto musi także zapłacić podatek dochodowy. W takiej sytuacji koszty w skali roku wynoszą:
- na skali podatkowej – 14 250 zł,
- przy podatku liniowym – 19 524 zł,
- na ryczałcie (8,5%) – 14 532 zł.
Jak widać, bez ulgi dla pracujących emerytów, najlepszą formą opodatkowania dla przedsiębiorcy jest skala podatkowa. Co ciekawe jednak, w tej sytuacji o wiele bardziej opłaca się nie skorzystać z ulgi dla seniorów, ponieważ różnica między najlepszą opcją w przykładzie 1. a najlepszym rozwiązaniem w przykładzie 2. wynosi 3 260,52 zł rocznie na korzyść niekorzystania z ulgi. Taka rozbieżność wynika przede wszystkim z konieczności płacenia składek emerytalnych i rentowych w przypadku korzystania z zerowego PIT-u dla seniorów.
Przykład 3. Przedsiębiorca osiąga dochód powyżej 85 528 zł i korzysta z ulgi dla seniorów
Jeśli przedsiębiorca osiąga wyższe dochody na poziomie 180 000 zł rocznie, wówczas ulga dla seniorów obejmuje tylko część kwoty. Od nadwyżki ponad kwotę, która jest objęta ulgą, musi więc zapłacić podatek dochodowy. Oprócz tego jest zobowiązany również do opłacenia składek ZUS (zdrowotnej, emerytalnej i rentowej). W takiej sytuacji roczne koszty wynoszą:
- na skali podatkowej – 34 792 zł;
- przy podatku liniowym – 35 679 zł;
- na ryczałcie (8,5%) – 27 911 zł.
Najlepszą opcją w przypadku braku kosztów przedsiębiorstwa, jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Przykład 4. Przedsiębiorca osiąga dochód powyżej 85 528 zł i nie korzysta z ulgi dla seniorów
Co się stanie, jeśli dokładnie ten sam przedsiębiorca z tym samym zyskiem rocznym, nie skorzysta z ulgi dla pracujących emerytów? Wówczas jego roczne koszty, ponoszone na składkę zdrowotną i podatek dochodowy, wyniosą:
- na skali podatkowej – 46 200 zł
- przy podatku liniowym – 41 344 zł
- na ryczałcie (8,5%) – 22 607 zł
W tej sytuacji również najlepszą opcją przy braku kosztów jest ryczałt. Ponownie mamy natomiast sytuację, w której brak ulgi dla seniorów zmniejsza roczne koszty przedsiębiorcy, ponoszone na składki ZUS.
Czy opłaca się korzystać z ulgi dla seniorów?
Po przeanalizowaniu czterech przykładowych scenariuszy, powstaje naturalne pytanie: „Czy ulga dla seniorów jest w ogóle opłacalna?”. Odpowiedź zależy od wielu czynników i indywidualnej sytuacji każdego z emerytów.
Zawieszenie emerytury i korzystanie z zerowego PIT-u wiąże się z koniecznością opłacania składek emerytalnych oraz rentowych. To prowadzi natomiast do większych kosztów rocznych. Oczywiście, opłacanie składek ZUS, może przynieść długoterminowe korzyści w postaci większego świadczenia w przyszłości. Ciężko jest natomiast jednoznacznie stwierdzić, czy jest to wystarczająca rekompensata dla emerytów, którzy każdego roku będą musieli ponosić większe koszty, aniżeli gdyby nie skorzystali z ulgi.
Istotne jest, że z zerowego PIT-u dla seniorów można korzystać w trakcie zawieszenia emerytury. W rezultacie, jeśli przedsiębiorca wie, że w danym miesiącu w trakcie roku osiągnie duży dochód, wówczas może zastanowić się nad zawieszeniem emerytury na miesiąc, opłaceniem składek emerytalnych i rentowych za ten miesiąc, a jednocześnie skorzystać z nieopodatkowanej kwoty przychodu. Takie rozwiązanie może przynieść korzyści niektórym podatnikom.
Po więcej odpowiedzi na pytania zapraszamy do indywidualnego kontaktu z biurem rachunkowym Innowacje.