24 sierpnia na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy regulującej między innymi kwestie opodatkowania kryptowalut.
Z projektem i jego uzasadnieniem można zapoznać się tutaj. Planowany termin wejścia w życie opisywanych przepisów to początek 2019 r.
Mechanizm opodatkowania kryptowaluty
Koncentrując się na najważniejszych elementach proponowanych przepisów należy wskazać, że:
– opodatkowanie następować będzie w stawce zryczałtowanej 19% liczonej od dochodu, a więc przychodu pomniejszonego o poniesione koszty,
– obrót kryptowalutami zostanie zakwalifikowany do odrębnego źródła przychodów tj. kapitałów pieniężnych (w przypadku podatników PIT) oraz zysków kapitałowych (w przypadku podatników CIT). Kwalifikacja taka nastąpi nawet, jeżeli podatnik będzie prowadził działalność w zakresie obrotu kryptowalutami. Będzie to niosło za sobą konsekwencje w postaci braku możliwości rozliczenia straty z tego typu transakcji np. z przychodami z działalności gospodarczej czy zbyciem akcji. Wyjątkiem będą podmioty takie jak giełdy lub kantory, świadczące usługi w tym zakresie,
– przychodami będą wszelkie transakcje wymiany kryptowaluty na środek płatniczy. Na równi ze sprzedażą walut wirtualnych traktowana będzie zapłata takimi walutami za towar czy usługę. W takich przypadkach przychód będzie odpowiadał cenie zakupionego towaru czy usługi,
– co niezwykle istotne, wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi, niezależnie od tego czy dokonywana na giełdzie, czy też jednostkowo pozostanie obojętna w podatku dochodowym,
– nie będzie koniecznym identyfikowanie i przypisywanie poszczególnych kosztów do poszczególnych przychodów. Niezależnie zatem, czy podatnik w danym roku osiągnie przychód czy też nie, będzie zobowiązany do ujawnienia poniesionych kosztów. Koszty danego roku podatkowego, które przewyższą uzyskane w tym roku przychody, zwiększą koszty podatkowe następnego roku podatkowego.
– kosztami podatkowymi będą udokumentowane wydatki na nabycie walut wirtualnych, poniesione w danym roku podatkowym, ale wyłącznie bezpośrednio związane z nabyciem i sprzedażą walut wirtualnych. Kosztami uzyskania przychodów nie będą więc w szczególności koszty finansowania zakupu walut wirtualnych (koszty pożyczek, kredytów itp.),
– pobór podatku będzie następował na zasadach samoobliczenia, czyli podatnik będzie deklarował ponoszone koszty i przychody w składanej corocznie deklaracji,
– w trakcie roku nie będą pobierane zaliczki na podatek.
Opodatkowanie kopania kryptowalut
Gdy zaś chodzi o wykopywanie kryptowalut, uzyskane przychody kwalifikowane będą do różnych źródeł w zależności od tego, na czyj rachunek dany podatnik będzie kopał kryptowaluty. I tak, jeżeli kopanie będzie realizowane na własny rachunek, przychód powstanie u niego w momencie sprzedaży (zarówno zamiana na walutę FIAT jak i zapłata za towary/usługi).
Z kolei w przypadku, gdy „kopacz” kryptowaluty będzie to robił na cudze zlecenie (umowa zlecenia, umowa o pracę itp.), wartość otrzymanych walut wirtualnych w ramach wynagrodzenia opodatkowana będzie jak wynagrodzenie za pracę (z tytułu umowy zlecenia), niezależnie od tego czy wynagrodzenie będzie wypłacone w walutach wirtualnych w całości czy w części. Natomiast w momencie sprzedaży przez „kopacza” tak pozyskanych walut (zapłaty nimi), powstały przychód kwalifikowany będzie zgodnie z opisywanymi powyżej regułami.
Podsumowanie
Proponowane przepisy stanowią przejaw pewnej logicznej konsekwencji ustawodawcy i zrozumienia nietypowego charakteru obrotu kryptowalutami. Wydaje się, że opisane rozwiązania pozostają racjonalne w kontekście całego systemu podatkowego. Na szczególną pochwałę zasługuje fakt, że transakcje wymiany jednej kryptowaluty na inną pozostaną neutralne podatkowo. Z drugiej jednak strony, projekt odwołuje się wyłącznie do definicji waluty wirtualnej w rozumieniu ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmowi. Nie odnosi się zatem w żaden sposób do wielu hybrydowych walut wirtualnych, co może stanowić przejaw zamierzonej luki. Niezależnie pozostaje mieć nadzieję, że podobne, racjonalne podejście ustawodawca zaprezentuje w ramach prac w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, który wzbudził wiele kontrowersji, o czym napisałem szerzej tutaj. Ten obszar podatkowy ma zostać uregulowany do czerwca 2019 r.
Aktualny etap prac
Opisany projekt ustawy znajduje się obecnie na etapie konsultacji społecznych, które potrwają w sumie 14 dni. Warto podkreślić, że niestety jest to czas niewystarczający na odpowiednie odniesienie się do całości proponowanych przepisów, ponieważ ustawa posiada ok. 150 stron regulacji oraz ponad 200 stron uzasadnienia.