Młodość – jedni za nią tęsknią, inni chcą, aby się zakończyła. Dorosłość – jedni jej pragną, inni nienawidzą. Nasz wiek to trudny orzech do zgryzienia. Nie ukrywam, że w mojej ocenie jest to jedna z większych bolączek, które dotykają ludzi. Pomimo tego, że od średniowiecza minął już spory kawałek czasu, to nadal mamy w sobie cząstkę umartwiania się. W ten sposób nawet podczas życia, jest w nas obecna śmierć. Pamiętamy o niej. Pamiętamy o przemijaniu i o tym, co może na nas czekać, na końcu drogi. W efekcie zbyt często sięgamy wzrokiem za siebie, zamiast z nadzieją spoglądać na to, co rysuje się przed nami.
Temat poruszony w tym tekście, w ustach dwudziestolatka może brzmieć co najmniej dziwnie. Odrzućmy jednak na bok wszelkie konwenanse i sztuczne schematy dotyczące wieku. Nie skupiajcie się więc na tym, ile ja mam lat, ale na tym, co chcę Wam przekazać. Moje słowa kieruję do każdego, wciąż młodego człowieka, który choć raz w życiu pomyślał, że jest już stary, a jego wiek oznacza schyłek życia.
Postrzeganie kogoś za osobę młodą zależy tak naprawdę od osoby postrzegającej. Im starsza ona jest, tym poda wyższą granicę wieku, świadczącą o młodości. Dla wielu osób w moim wieku, młodość kończy się zapewne gdzieś w okolicach dwudziestu pięciu, maksymalnie trzydziestu lat. Innymi słowy, wszyscy, którzy mają więcej lat, są zwyczajnie postrzegani już jako – kolokwialnie mówiąc – starzy. Nasi rodzice natomiast, tę granicę mogą przesunąć o nawet kilkadziesiąt lat do przodu. Na uwagę zasługuję w tym momencie także fakt, że na ogół, do pewnego momentu życia, tak umiejętnie przesuwamy koniec młodości, aby za wszelką cenę się w niej znaleźć.
Z kolei dla naszych dziadków młodą osobą jest zapewne każdy, kto jest od nich młodszy o kilka lat, kto może się samodzielnie poruszać, kto nie ma jeszcze na głowie wyłącznie siwych włosów, kto nie jest chory…
Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia.
Cóż. Jak widać wyznaczników młodości może być wiele. W końcu cechuje się ona własnymi regułami, które są bardzo płynne i zmieniają się w zależności od punktu, w którym znajdujemy się w swoim życiu. Samo zagadnienie postrzegania swojego wieku również jest dość pasjonujące. Dla przykładu napiszę tylko, że mając czternaście, czy piętnaście lat i chodząc do gimnazjum, osoby mające lat dwadzieścia, wydawały mi się tak bardzo odległe i tak bardzo dorosłe! Teraz po upływie kilku lat, sam jestem dumnym posiadaczem cyfry „dwa” na swoim życiowym liczniku i wiecie, co? Nadal czuję się młodo i moja granica postrzegania dorosłości, przesunęła się o kilka dobrych lat do przodu.
W dzisiejszym tekście chciałbym jednak poruszyć delikatnie inny temat. Oczywiście nadal chodzi mi o nasz wiek, o młodość, dorosłość i wszystko to, co ma związek z tymi zagadnieniami. Jednak pragnąłbym się skupić nie na tej płynnej granicy między młodością, a dorosłością, której tak naprawdę nie ma i zależy wyłącznie od konkretnego człowieka. Moje słowa kieruję do tych osób, które niewłaściwie postrzegają swój wiek i tym samym pozbawiają się przyjemności, jakie oferuje nam życie.
Nasz wiek – nasza obsesja.
Zupełnie niepoprawnie przykładamy nadmierną uwagę do wieku. Jesteśmy na jego punkcie wyczuleni od najmłodszych lat. Zabawki od lat trzech. Szkoła w wieku siedmiu lat. Filmy od lat trzynastu. Prawo jazdy w wieku osiemnastu lat. Tak naprawdę nasze życie to wieczne postrzeganie swojego wieku w kontekście całego świata. Problem w tym, że czas płynie nieubłaganie. Nie uważam, że skupianie się na tym, ile tym razem zabrał nam lat, cokolwiek zmieni. Niestety tak właśnie się zachowujemy. Skupiamy się na swoim wieku i niepotrzebnie przypisujemy mu jakieś większe znaczenie. Oczywiście, że do pewnego stopnia to ma sens! Przecież pani ekspedientka nie sprzeda alkoholu dwunastolatkowi, ale na późniejszym etapie życia, czy ma to aż tak wielką wagę? Wyłączając z tego wszelkie ograniczenia fizyczne, nastające naturalnie wraz z wiekiem – wątpię.
Z jednej strony, kiedy jesteśmy młodzi, a młodość nas rozpiera, nierzadko chlubimy się tym, ile mamy lat. Z dumą obnosimy się ze swoimi kolejnymi „nastymi” urodzinami. Zmiana poglądu i zachowania przychodzi w momencie refleksji, gdy nagle powoli przestajemy postrzegać siebie jako nastolatków lub młodych dorosłych. Moment ten dla każdego z nas może być inny. Dla jednych będzie to ślub, dla drugich narodziny dziecka, a jeszcze dla innych zakończenie studiów lub podjęcie pierwszej, ważnej pracy. Nie zmienia się jednak zależność. W pewnym momencie naszego życia dopada nas nostalgia. Objawia się zaprzestaniem chlubienia się swoim wiekiem i nagłym uświadomieniem sobie, że jesteśmy starsi, niż chcielibyśmy być.
Nie spoglądaj na młodość, która już minęła.
W tym momencie popadamy w kolejną skrajność. Tak, jak poprzednio chwaliliśmy się tym, jak bardzo młodzi jesteśmy, tak teraz wręcz wstydzimy się mówić o tym, ile mamy lat. Porównujemy siebie do nastolatków, którzy dopiero kończą szkołę średnią i z rozrzewnieniem wspominamy lata, kiedy byliśmy na ich miejscu. Strach zagląda nam w twarz, kiedy rozumiemy, że od tamtej pory minęło już może dziesięć albo i piętnaście lat.
W swoim rozumowaniu jesteśmy dość skrajni. Nie uwzględniamy drugiej strony życiowego przedziału. Zazwyczaj porównujemy swój dorosły już wiek, który tak często bardzo nam wadzi, do młodszych od siebie. Zapominamy, że na tym świecie są osoby, które są starsze od nas i które marzą, aby być w naszej sytuacji. Jeśli sobie o tym nie przypomnimy, to wiecznie będziemy uważali się za starszych, gorszych i zasadniczo tych, którzy jako pierwsi znikną z tego świata. Choć brzmi to kuriozalnie, to myślę, że w wielu przypadkach tak właśnie jest.
Sam fakt wiecznego spoglądania wstecz jest niezdrowy i budzi poważne komplikacje w sferze spełnionego życia. Jeśli nieustannie będziemy patrzeć na nasze nastoletnie dzieci i wręcz zazdrościć im życiowego położenia, to nigdy nie zaznamy prawdziwego szczęścia. To nie temat na dzisiejszy artykuł, ale zwyczajnie musimy pogodzić się z tym, że czas jest nieubłagany. Porusza się swoim torem. Był na tym świecie przed nami i będzie jeszcze długo po nas. To stała wartość, która narzuca nam nasz rytm, więc nie możemy z nią walczyć. Zaakceptujmy ten fakt i przejdźmy z nim do porządku dziennego. Wykorzystujmy każdy wiek, w którym się znaleźliśmy, na czerpanie z życia garściami. Niestety prędzej, czy później przyjdzie taki moment w naszym życiu, gdzie tych sił nam zabraknie. Wtedy pozostanie nam już tylko czekanie, na kolejne ciche tyknięcie zegara śmierci.
Jak sami wpędzamy się w posępny nastrój?
Uważam, że mamy właśnie problem w czerpaniu z życia garściami. O ile młodość charakteryzuje się nawet przesadnym braniem w garść, co popadnie, o tyle dorosłość – szczególnie ta średnia – w wielu przypadkach cechuje się pewnym marazmem, przygnębieniem oraz nostalgią.
Co mam na myśli, pisząc średnia dorosłość? Dla mnie, jak i dla wielu psychologów oraz badaczy, jest to wiek rozciągający się mniej więcej od czterdziestu roku życia do pięćdziesiątego, a może nawet i sześćdziesiątego. Jak wiadomo – granica jest płynna. Znacie to słynne powiedzenie kryzys wieku średniego? To jest właśnie ten wiek.
Jednak tak naprawdę żaden kryzys wcale przyjść nie musi. Nie musi wcale nadejść smutek i brak poczucia sensu w życiu, kiedy nagle dzieci „wyfruwają z gniazda”. Nie musi przyjść żadna nostalgia i uczucie przygnębienia. Uważam, że niejako ludzie będący w tym wieku, sami się w ten nastrój wpędzają. W jaki sposób? Moim zdaniem robią to poprzez niewłaściwe postrzeganie swojego wieku. Patrzą na to, ile mają lat, potem porównują się do swoich o wiele młodszych dzieci i dopada ich chandra. Analizują, rozmyślają i wspominają, i nierzadko dochodzą do potwornych wniosków, że są do niczego i nic więcej w życiu już zrobić nie mogą.
Rozumiecie brutalność tych słów? Gdybyśmy je usłyszeli od kogoś bliskiego, wtedy poczulibyśmy się jak uderzeni obuchem i na pewno by nas to zabolało. Dlaczego więc sami wypowiadamy je we własnym wnętrzu i ranimy swoją duszę?
Śmierć nadejdzie na końcu i ani chwili wcześniej.
To prawda, że jeśli masz czterdzieści, pięćdziesiąt lub sześćdziesiąt lat, nie jesteś już najmłodszy lub najmłodsza. Młodość zapewne odeszła, a wraz z nią stalowa wytrzymałość, jaką cechowałeś się w szkole. Niezwykła siła, jaką pokazywałeś na studiach lub mocna głowa, którą popisywałeś się podczas licznych imprez. Jednak, czy to oznacza, że nic nie można zrobić?
Dochodzę do wniosku, że osoby, których spotkała średnia dorosłość, najchętniej położyliby się do łóżka i czekali na śmierć. Problem w tym, że śmierć w dzisiejszych czasach następuje o wiele, wiele później niż chociażby miało to miejsce jeszcze w ubiegłym stuleciu! Nie wiem, czy ktokolwiek zdaje sobie z tego sprawę, ale zrozum kochany czytelniku, że jeśli masz pięćdziesiąt lat, to przed Tobą jest nadal statystycznie około trzydziestu, a nawet więcej lat życia! Oczywiście, że możesz zachorować i umrzeć wcześniej. Oczywiście, że możesz wpaść pod samochód i zginąć, idąc po bułki do sklepu! Ale to są wypadki. Gdybyśmy mieli w taki sposób rozpatrywać nasze życie, to wtedy nawet i dwunastolatkowie mogliby o sobie powiedzieć, że są na schyłku życia.
Czy Wy drodzy dorośli zdajecie sobie sprawę, co to oznacza?
Przed Wami jest nadal wiele wspaniałych dni, które możecie wykorzystać. Nadal możecie pracować. Nadal możecie podróżować i nadal możecie realizować swoje marzenia. Nie ma czegoś takiego, jak „jestem na to za stary”! Zrozumcie, że w końcu przyjdzie ten dzień, kiedy faktycznie siły Was opuszczą, a wtedy będziecie żałować. Będziecie płakać nad swoją przeszłością, w której pomimo wciąż młodego wieku, Wy się tylko nad sobą użalaliście!
Dorosłość to nie koniec, a początek życia.
Jesteście wspaniali! Nie ważne, czy macie trzydzieści, czterdzieści, pięćdziesiąt, czy sześćdziesiąt lat. Nie ważne, czy przed Wami statystycznie dwadzieścia lat życia, czy piętnaście. To nie ma żadnego znaczenia, dopóki żyjecie i możecie czerpać z życia garściami. Wiem, że piszę to z pozycji chłopaka, którego nadal spotyka młodość. Jednak ja także napotkam kiedyś średnią dorosłość i nie mam zamiaru żyć w sposób, jaki żyje wiele osób.
Nie mam zamiaru w wieku pięćdziesięciu lat płakać nad swoim losem i twierdzić, że jestem stary. Nie chcę ze łzami w oczach spoglądać na młodszych od siebie i nie pragnę nawet przez chwilę poczuć urojonej beznadziejności! I Was zachęcam do tego samego.
Średnia dorosłość to nie schyłek wieku! Ba! Nawet schyłek wieku, nie musi oznaczać, że nadeszła pora na położenie się do łóżka i czekanie na śmierć! Ludzie w wieku osiemdziesięciu lat biegają maratony! Spotykają się również z koleżankami i spacerują pod rozgwieżdżonym, nocnym niebie, a Ty drogi czytelniku, który jesteś o kilkadziesiąt lat młodszy, narzekasz na to, że nie jesteś młody?
Najważniejsze, że żyjesz!
Przemyślmy to i się zastanówmy. Dorosłość, młodość, starość… Każdy z tych okresów naszego życia jest na swój sposób piękny, ale zarazem także trudny. Jednak jeśli już wiemy, że nieważne, w jakim punkcie życia będziemy, problemy i tak będą nas dotykały, to czy nie warto po prostu wykorzystywać ofiarowany nam czas i robić tyle, na ile pozwala nam nasze ciało? Śmiem twierdzić, że to wcale nie wiek oraz czas zabiera nam siły i możliwości, ale nasze własne, ułomne myślenie. To my sami pozbawiamy się szans na życie spełnione i takie, o którym marzymy. To starsi ludzi sami pozbawiają się okazji do korzystania z życia, kiedy grzecznie czekają na śmierć! Jeśli czytają mnie osoby, które tak właśnie postępują to mam do Was prośbę. Wystawcie śmierci środkowy palec i z głośnym śmiechem pobiegnijcie w swoją stronę. W stronę życia, które im bliżej jest schyłku, tym jeszcze bardziej powinno być wykorzystywane.
„Powiadają, że starość nie chroni przed miłością, ale miłość chroni przed starością.” – Roma Ligocka
Każdy okres naszego życia ma swoje zalety. Każdy ma także swoje wady. Dorosłość, w której wielu ludzi pogrąża się i popada w nostalgię, jest tak naprawdę wiekiem pięknym. To wtedy zapewne nasze życiowe doświadczenie pomaga nam w podejmowaniu wielu decyzji. Przestajemy przejmować się błahostkami, bo dysponujemy szerszym poglądem na świat. Zapewne także możemy mieć więcej czasu dla siebie z powodu „uwolnienia” swoich dzieci z rodzinnego domu. To piękny czas, w którym możemy podjąć się nowych zadań. Możemy realizować się w nowych marzeniach, a także znaleźć całkiem nowe zainteresowania. Nieważne ile masz lat i nieważne, że ktoś jest od Ciebie młodszy. Żaden wiek nie predysponuje Cię do tego, aby spokojnie czekać na śmierć. Bez różnicy w jakim stadium życia jesteś. Zawsze jest możliwość do realizowania swoich pasji i wyznaczania nowych życiowych szlaków.
Zawsze i w każdej chwili możemy czerpać z życia garściami.
Mechanika doganiania